Χριστίνα Κόμπου
Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερος κόσμος καταφεύγει σε πρωτεϊνικές δίαιτες για γρήγορη απώλεια βάρους. Μία δίαιτα μπορεί να θεωρηθεί πρωτεϊνική όταν η συνολική πρόσληψη πρωτεΐνης ξεπερνά το 25% της ολικής ενεργειακής πρόσληψης ή τα 1,6 γραμμάρια/ κιλό σωματικού βάρους. Σύμφωνα με τις αρχές της σωστής διατροφής, τα ποσοστά μακροθρεπτικών συστατικών θα πρέπει να κυμαίνονται στα εξής επίπεδα: 45-60% των συνολικών θερμίδων θα πρέπει να προέρχεται από υδατάνθρακες, 15-20% από πρωτεΐνες και 20-30% από λιπαρά. Στη μεσογειακή διατροφή η συνολική πρόσληψη λίπους μπορεί να φτάνει και το 40% του συνόλου των θερμίδων, με έμφαση όμως στα μονοακόρεστα λιπαρά.

Τι συμβαίνει στον οργανισμό μετά την εφαρμογή μιας πρωτεϊνικής δίαιτας

Όπως έχει ήδη αναφερθεί το χαρακτηριστικό μιας πρωτεϊνικής διατροφής είναι η αυξημένη περιεκτικότητά της σε πρωτεΐνες και η χαμηλή περιεκτικότητά της σε υδατάνθρακες. Οι υδατάνθρακες αποτελούν την κυριότερη πηγή ενέργειας για τον οργανισμό, ενώ υπάρχουν όργανα τα οποία χρησιμοποιούν αποκλειστικά υδατάνθρακες σαν «καύσιμο», όπως ο εγκέφαλος, τα ερυθροκύτταρα, τα νεφρά, κλπ.

Όταν ένα άτομο αποφασίσει να ακολουθήσει μια πρωτεϊνική δίαιτα και μειώνει σημαντικά του υδατάνθρακες στη διατροφή του, βλέπει αρχικά στη ζυγαριά του μια γρήγορη απώλεια βάρους, η οποία αντιπροσωπεύει κυρίως απώλεια υγρών και μυϊκής μάζας. Στη συνέχεια, και εφόσον η πρόσληψη υδατανθράκων παραμένει αρκετά χαμηλή, ο οργανισμός στρέφεται στο λίπος για παραγωγή ενέργειας. Με τη διαδικασία αυτή σχηματίζονται οι κετόνες, οι οποίες με τη σειρά τους μειώνουν το αίσθημα της πείνας και βοηθούν στην απώλεια βάρους. Παρόλα αυτά η παρατεταμένη αύξηση των κετονών στο αίμα μπορεί να οδηγήσει σε πολλές παρενέργειες, όπως πονοκέφαλους, ευερεθιστότητα, κόπωση, ναυτία, δυσάρεστη αναπνοή, μυϊκές κράμπες, κλπ.

Πιθανά οφέλη από την εφαρμογή μιας πρωτεϊνικής δίαιτας

Η εφαρμογή μιας πρωτεϊνικής δίαιτας μπορεί να:

  • Οδηγήσει βραχυπρόθεσμα σε απώλεια βάρους και να βοηθήσει στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου.
  • Λειτουργήσει ενθαρρυντικά και να ενισχύσει τη θέληση των ατόμων για απώλεια βάρους, καθώς βλέπουν γρήγορη απώλεια στη ζυγαριά. Βεβαίως αυτή η γρήγορη απώλεια αντιπροσωπεύει κυρίως την απώλεια υγρών και όχι λιπώδους ιστού).
  • Βοηθήσει στον έλεγχο της πείνας, καθώς μειώνει τα επίπεδα της γκρελίνης (ορμόνη που συμμετέχει στην πείνα).
  • Να οδηγήσει σε αύξηση της μυϊκής μάζας και της οστικής πυκνότητας, μειώνοντας τον κίνδυνο οστεοπόρωσης.

Πιθανές παρενέργειες από την εφαρμογή μιας πρωτεϊνικής δίαιτας

Η εφαρμογή μιας πρωτεϊνικής δίαιτας μπορεί να:

  • Οδηγήσει σε αύξηση της ολικής και της LDL-χοληστερόλης (κακή χοληστερόλη) λόγω της αυξημένης κατανάλωσης κορεσμένων λιπαρών.
  • Εμφανιστούν πολλές παρενέργειες από την παρατεταμένη αύξηση των κετονών στο αίμα.
  • Παρουσιαστούν πεπτικά προβλήματα και δυσκοιλιότητα. Κυρίως λόγω της αυξημένης απώλειας υγρών από τον οργανισμό και της μειωμένης πρόσληψης φυτικών ινών από αμυλούχα ολικής άλεσης, όσπρια, φρούτα και λαχανικά.
  • Εμφανιστούν και άλλες παρενέργειες όταν η πρωτεϊνική διατροφή εφαρμόζεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα, όπως αύξηση του ουρικού οξέος, καρδιακές αρρυθμίες, πέτρες στα νεφρά, κλπ.
  • Γίνει επαναπρόσληψη του βάρους που χάθηκε όταν επανεισαχθούν οι υδατάνθρακες στη διατροφή.

Αξίζει να θυμόμαστε ότι

Οι πρωτεϊνικές δίαιτες δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Σε περίπτωση που κάποιο άτομο αποφασίσει να ακολουθήσει μια τέτοια δίαιτα για πολύ καιρό θα πρέπει να δίνει ιδιαίτερη προσοχή στον τύπο των πρωτεϊνών που θα καταναλώνει, ενώ σε κάθε περίπτωση θα ήταν καλά να συμβουλευτεί έναν ειδικό διαιτολόγο.